Raha...Si

 

Tononkalon'i R. Kipling, nadikan'i Antso, mpanao tononkalo

Raha.... Si...

 

Raha hitanao rava ireo natsanganao rehetra
Nefa ianao tsy mitaraina fa milofo kosa hanarina
Na koa very poa toy izay ny harem-be tsisy fetra
Nefa tsy nasianao sento na fihetsika mamarina

Raha hainao ny mitia nefa tsy very sy milentika
Raha hainao ny ho mafy saingy halefaka fanahy
Na koa ankahalaina ka tsy valifaty hitetika
Saingy hiady hiaro tena tsy mba misy ahiahy

Raha hainao ny mizaka ny handre ’reo teninao
Naolan’ireo fositra handranitany ny adala
Sy handre ireo sotasota tantarainy momba anao
Nefa ianao tsy handainga na dia teny iray aza

Raha hainao ny mihaja sy mamy hoditra an-tanàna
Raha hainao olon-tsotra ny hanolo-tsaina ny Mpanjaka
Sy hitia ireo sakaiza ho lasa iray tam-po malala
Ka tsy hiangatra ianao ka hanao toetra tsy zaka

Raha hainao ny misaina, mandinika sy mamantatra
Saingy kosa tsy ho kivy na sanatria handrava efa
Hanonofy fa tsy andevon’ireo nofy tena fatratra
Hisaina hatrany saingy koa hanan-karazana traikefa

Raha hainao ny ho hentitra nefa kosa tsy hisafoaka
Raha hainao ny hoe sahy nefa atao am-piheverana
Raha hainao ny tsara fanahy, ka fahendrena no miloaka
Tsy hananatrana-poana na hiebo hoe avo toerana

Raha tojo anao ny Fandresena dimbin’ny Faharesena
Ka tsy nihontsina ianao raha nofitahin’izy ireo
Raha hainao ny manovo herim-po ka tsy mivena
Nefa ireo hafa ankoatra anao lasa adala, mitoreo

Dia ireo Mpanjaka, Andriamanitra, Vintana sy Fandresena
Ho doria, tsy misy fetra, izy ireo dia homba anao
Fa soa noho ny Voninahitra sy ny Satro-bolamena…
Etsy anie ry sombinaiko : ho Olom-banona ianao !

Si tu peux voir détruit l'ouvrage de ta vie
Et sans dire un seul mot te mettre à rebâtir,
Ou perdre en un seul coup le gain de cent parties
Sans un geste et sans un soupir ;

Si tu peux être amant sans être fou d'amour,
Si tu peux être fort sans cesser d'être tendre,
Et, te sentant haï, sans haïr à ton tour,
Pourtant lutter et te défendre ;

Si tu peux supporter d'entendre tes paroles
Travesties par des gueux pour exciter des sots,
Et d'entendre mentir sur toi leurs bouches folles
Sans mentir toi-même d'un mot ;

Si tu peux rester digne en étant populaire,
Si tu peux rester peuple en conseillant les rois,
Et si tu peux aimer tous tes amis en frères,
Sans qu'aucun d'eux soit tout pour toi ;

Si tu sais méditer, observer et connaître,
Sans jamais devenir sceptique ou destructeur ;
Rêver, mais sans laisser ton rêve être ton maître,
Penser sans n'être que penseur ;

Si tu sais être dur, sans jamais être en rage,
Si tu sais être brave et jamais imprudent,
Si tu sais être bon, si tu sais être sage,
Sans être moral et pédant ;

Si tu peux rencontrer Triomphe après Défaite
Et recevoir ces deux menteurs d'un même front,
Si tu peux conserver ton courage et ta tête
Quand tous les autres les perdront,

Alors les Rois les Dieux la Chance et la Victoire
Seront à tout jamais tes esclaves soumis,
Et, ce qui vaut bien mieux que les Rois et la Gloire,
Tu seras un homme mon fils !